باسلام

باتوجه به اخبار دریافتی از وین ، شانس دستيابي به توافق هسته اي بين ايران و گروه پنج بعلاوه يک،  می شود گفت امروز  از روزهای گذشته بیشتر شده است. مذاکرات در چند روز گذشته به خاطر مسئله تحريم‌هاي تسليحاتي و موشکي ايران به اختلاف‌نظر داخلي ميان اعضاي گروه پنج به علاوه يک منجر شده بود.1+5 باایران بر سر نحوه برداشتن تحريم‌هاي مزبور - چه زمان و چگونه؟- اختلاف‌نظر داشتند. روسيه و چين برخلاف ساير اعضاء خواهان لغو تحريم‌هاي موشکي و تسليحاتي ايران هستند.ازسوی دیگر ، نشست مهم و حساس دیشب بين کري ، ظريف و موگريني براي بررسي مسايل اختلافي باقيمانده بر سر پرونده هسته اي ايران برگزار شد و خبرهای خوبی درزکرده است . یک مقام ارشد ایران دیروز با بیان اینکه انتظار نداشتیم مذاکرات به نتیجه برسد، گفت: این آمریکا بود که به مذاکره علاقه داشت و ایران هم برای اثبات اینکه اهل گفت‌وگو و تدبیر است، با جدیت در این مذاکرات شرکت کرد.

به امید پیروزی و سرافرازی ایران

آنچه مسلم است متن توافق باید به پایتختهای ایران و 1+5 برای بررسی در مراکز نظارتی برود.  درصورتی که  نهادهای نظارتی متن راتصویب کنند ، بیانیه  لازم الاجرا و به نوعی توافق خوانده خواهد شد.

در هر صورت  قرار است جلسه مطبوعاتی اعلام رسمی توافق ساعت 12تا13 امروز  به وقت تهران برگزار شود. 

وزیر فرهنگ رژیم اسرائیل توافق هسته ای با ایران را "توافقی بد برای جهان آزاد و انسانیت"خواند.!!

*  مردم دوستی مرحوم گرانمایه

در روزگاران تاریخ سوز، (قحطی و خشکسالی­های پی در پی، سیل­های ویرانگر ، سن خوارگی و شیوء بیماریهای واگیردار و کشنده) همیشه جمعیت قابل توجهی از اهالی وزوان از مرد و زن به عنوان چوپان، نوکر، کارگر، و خدمه تحت حمایت و پوشش مرحوم قیصرخان بودند و از این بلاهای خانما نسوز جان سالم بدر می بردند مرحوم پدرم می­گفتندسالیان سال چند سر گله با صدها رأس دام، 40 حبه آب ، زمین­ها و باغات گستردة مرحوم قیصرخان توسط اهالی وزوان (مرد و زن )اداره می­شد و از محل درآمد آنها حداقل 50 نفر گذران و ارتزاق می شدند. علاوه بر تعدادی از اهالی شهر وزوان، تعداد زیادی از عرب های روستای خسرو آباد، تحت حمایت و پوشش این بزرگ مرد از بلاهای ارضی و سماوی جان سالم به در بردند و حیات خود را مدیون این رادمرد هستند. سعادت حاصل شد چند شب به اتفاق مرحوم پدرم به منزل حاج قیصرخان رفتیم. خاطراتی را از سال های قحطی، گرانی، خشک سالی­های پی در پی، سن خوارگی، بیماری­های واگیردار و فقر و نکبت سایه انداخته بر این منطقه  و خدمات خانواده گرانمایه به مردم برای نجات از این مهلکه ها تعریف می کرد که انسان شدیداً متأثر می­شد و بر سخاوتمندی و بزرگ منشی این خانواده درود می فرستاد. انصافاً ‌اگر حمایت­های خانواده گرانمایه (بویژه مرحوم قیصر خان) به فقرا در این سال­های زندگی سوز نبود. جمعیت زیادی از اهالی شهرهای میمه، وزوان و روستاهای تابعه نابود شده بودند. واما از رفتارهای این مرحوم با زیر دستان، رفتارهای فردی این مرحوم با زیردستان زبانزد خاص و عام بود. مرحوم گرانمایه با اعضای خانواده، بستگان ، خدمه و زیردستان ، رفتاری ملایم ، همراه با آرامشی خاصی داشت ، یکی از نوکرانش می گفت: مرحوم گرانمایه هر سال اواخر بهار در محل اطراق ایل دامداریش (چوپانان، نوکران و خدمه) را جمع می­کرد و از بایدها و نبایدهای زندگی و امورات کاری آن ها سخن می­گفت، به آن ها می­گفت شما در حق من زحمات طاقت فرسائی تحمل کرده و می­کنید، من هم باید قدر زحمات شماها را بدانم و نسبت به شماها مهربان باشم و برای شما و خانواده­تان امنیت و آرامش ایجاد و نیازهای زندگی­تان را تأمین کنم. هیچ وقت دست رد به خواسته زیر دستانش نمی­زد و در حد توان سعی می­کرد زیر دستانش در رفاه و امنیت باشند، به فقرا و تنگ­دستان کمک می کرد. و علیرغم مشغله زیاد کاری، هیچ وقت از کمک به فقرا وزیردستانش غافل نبود.

ویژگی­های مدیریتی گرانمایه

مرحوم قیصرخان نسبت به مردم میمه احساس مسئولیت وتعهد می کرد وبرای خدمت به مردم قرار وآرامش نداشت هرگز شانه  زیر مسئولیت خالی نمی کرد.بی نیاز از مال ومنال،پست ومقام،کبر وفخر فروشی بود.هیچ وقت ادعای قیومیتی بر مردم نداشت وی ، فعالیت خود در زمینه­های مختلف پیشرفت و توسعه شهر و بخش میمه را به یک یا چند مورد محدود نمی­کرد. در کلیه امور مربوط به بخش و شهر میمه فعالانه شرکت و دخالت می­کرد. برای تمام برنامه وامور سناریو آماده داشت .

مردم بخش بویژه اهالی شهر میمه، به دلیل شناختی که از پاکی، مردم دوستی، آگاهی و تسلط بر امور (بادرک ودیدی قوی) ، سخاوتمندی، بلند نظری و تعهد، تعصب و دلسوز بودنش داشتند، دستوراتش را مو به مو اجراء می­کردند و اکثر امور سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و عمرانی در بخش و شهر میمه با هماهنگی و موافقت و دستور وی انجام می­شد، ابهت و طرز برخوردش به گونه ای بود که احدی جرأت بی­احترامی یا عرض اندام در مقابلش نداشت، فردی بود پر ابهت، جدی، مقرراتی و با اراده­ای قوی وپشتکار فراوان ، در زمان این مرحوم ، وجودش چنان لرزش و وحشتی در دل خناسان و سالسوسان می­انداخت که احدی از مفسدین، غارتگران و خائنین منطقه، شهامت و جرأت کوچک­ترین توطئه و اقدامی علیه شهر و بخش میمه نداشتند. در زمان قیصرخان مگر کسی جرأت تعرض به حد و حدود بخش و حق و حقوق مردم داشت. برخوردش با صاحب منصبان شهرهای همجوار و مسئولین دولتی استان به نحوی بود که احدی به خود اجازه
 نمی­داد در منطقه تحت مدیریت وی، بدون اجازه­اش عرض اندامی بکند. زمانی به تحریک چند تاجر خناس کاشانی ، اهالی شهر شمالی در صدد توطئه و فتنه برآمدند ، و زمانی دیگر چند تن از خوانین شهر جنوبی فتنه هایی را علیه یک پارچگی بخش و تعرض به حیطه مدیریت وی در سر می پروراندند اما تمام توطئه ها و فتنه های آنها توسط مرحوم گرانمایه در نطقه خفه و چنان خناسان و فتنه گران تو دهنی خوردند که ده­ها و صدها نسل هم از حافظه تاریخی این دو شهر پاک و محو نخواهد شد.  

  از هرچه غیر خواسته ی او گر ، جدا بود

 درب کلاس درس خدا چون گشوده شد

خوش بر مطلبی که قبول انتها بود

پیشاپیشعید شما مبارک

ماجرای زندانی و تبعید شدن مرحوم گرانمایه

«نویسنده و محقق: محمد تقی معینیان»

در اواخر سال 1337 به تحریک چند تن از تجار خناس کاشانی ، تعداد از اهالی شهر جوشقان به سرگردگی (مرحوم هوشنگ حیدری مورچه خورتی) فتنه و توطئه ای را علیه یکپارچگی بخش  میمه و تجزیه این بخش به دو بخش (بخش میمه وابسته به شهر اصفهان و بخش جوشقان وابسته به شهر کاشان ) آغاز کردند  در این ماجرا به صورت بسیار ابهام آمیز و شک برانگیز ( هوشنگ حیدری مورچه خورتی ) کشته شد و جنازه اش در صحاری کرج ( محل تبعیدش ) پیدا شد. با کشف جنازه این مرحوم ، با توجه به سوابق یک ساله درگیری های متعدد ، صاحب منصبان شهر میمه با مرحوم حیدری و حامیانش ، مرحوم حاج قیصرخان ، آقای حسام  خردمند (معاون وقت بخشداری و داماد مرحوم قیصر خان) مرحومین حاج حسین مقصودی ، غلامحسین حیدری معروف به (غلامحسین احمد) و حسن طلائی باز داشت و به جرم ضرب و شتم و اتهام شرکت در قتل مرحوم هوشنگ حیدری به 3 تا 15سال زندان محکوم شدند.

مرحوم قیصرخان به 5 سال زندان و دو سال تبعید در کاشان محکوم شد.( در بخشی از نامه مرحوم گرانمایه در زندان خطاب به اهالی شهر میمه آمده: بی گناه و بدون انجام هیچ جرم و گناهی باید مدتی در اینجا ( زندان ) باشم. اما هیچ جای نگرانی نیست مهر و محبت من به اهالی بزرگوار و محترم میمه ، تاثیرات غربت و زندان را برایم زایل می کند و دلشادم که بخش میمه از سیطره کاشان رها شد هر چند که باعث درد سر و مشقاتی برای اهالی و اینجانب گردیده است >>

و اما ماجرای تبعید مرحوم گرانمایه، بعد از آزادی مرحوم گرانمایه از زندان به دستور سازمان امنیت ( ساواک ) به مدت دو ماه وی در تهران نگه داشته می شود. روزی که این مرحوم از تهران به میمه می آید از جمله روزهایی است که شهر میمه کمتر به خود دیده است ، مردم میمه ( زن و مرد با ولوله و شادی مقدمش را گرامی داشتند ) از ابتدای ورودی شهر میمه ( جنب ساختمان فعلی شهرداری ) از وی استقبال و تا منزلش او را مشایعت کردند ، در این روز شوق و شادمانی ، سراپای مردم را فراگرفته بود. در این روز مرحوم قیصر خان ضمن بیان بخشی از خاطرات زندانش برای اهالی ، می گوید: من قاتل نبوده و هیچ دخالتی در قتل مرحوم هوشنگ خان حیدری نداشتم اما برای میمه و مردم میمه تا پای جان می ایستم و از هیچ کس و هیچ چیز نمی ترسم.( بعد از یک هفته ) سازمان امنیت وی را به جرم تحریک مردم و عدم ندامت از کرده های گذشته اش بازداشت و سپس ، به مدت دو سال به کاشان تبعید می گردد. هیچ مشکل و مانعی حتی زندان و تبعید نتوانست ، عشق و علاقه این بزرگوار به رشد و توسعه ، پیشرفت و آبادانی میمه باز دارد.

فعالیت های فرهنگی ( تالیفات)

مرحوم گرانمایه در کنار سایر فعالیت هایش و توجه ویژه اش به امور فرهنگی ، اهل مطالعه ، و دستی هم در تالیف داشت ، در اواخر عمراش دو جلد کتاب به نام های (نتیجه ایمان و سیری در مثنوی )که توسط وی تالیف شده بود. به چاپ رسید ، بر اساس شنیده ها یک جلد کتاب دیگر تحت عنوان ( عمری خدمت )شامل خاطرات فردی و حوادث و وقایع تاریخی شهر میمه  تالیف نموده که تاکنون به چاپ نرسیده است.

مرحوم حاج قیصر خان گرانمایه(1)

مرحوم حاج قیصر خان گرانمایه - (2)

مرحوم حاج قیصر خان گرانمایه - (3)

نیم نگاهی به بخشی از خدمات مرحوم گرانمایه در شهر میمه

نویسنده و محقق : محمدتقی معینیان

خاندان بزرگوار گرانمایه به ویژه اخوان گرانمایه ، در مدت حیات با برکت خود بیشترین خدمات و تلاش ها را برای عمران و آبادانی و رشد و توسعه بخش و شهر میمه داشتند. اما جایگاه مرحوم قیصرخان در بین برادران ، جایگاه خاص و ویژه ای است.

اخوان مرحوم قیصرخان در کنار فعالیت های عمومی و عام المنفعه (جهت رشد ، توسعه و رونق بخش و شهر میمه) برای درآمد زائی و ثروت اندوزی ، توجه ویژه ای به سرمایه گذاری های شخصی خودشان هم داشتند برای مثال ، مرحوم حاج ناصر خان زحمات و تلاش های زیاد ی برای عمران و آبادانی شهر میمه ( به ویژه در مدت 5 سال شهرداری اش ) انجام دادند اما در کنار تلاش های عمومی و اجتماعی ، اقدام به حفاری اولین چاه عمیق ، احداث مزرعه شخصی ، احداث آسیاب ، حمام ، کوره آجرپزی و غیره برای منافع شخصی خودش هم داشت یا مرحوم عیسی خان ، اقدام به احداث مغازه فرش و خامه فروشی ، بنگاه آهن فروشی و پمپ بنزین و مرحوم موسی خان شراکت در حفاری و مالکیت دو حلقه چاه عمیق ، احداث مزرعه ، حمام ، آسیاب و کوره آجر پزی داشتند ، اما مرحوم حاج قیصر خان با توجه به داشتن ثروت هنگفت و درآمد فراوان، برای منافع شخصی خودش کوچکترین سرمایه گذاری نداشت همیشه به فکر عموم بود ، درآمد و دارایی های خود را صرف امور عمومی و رشد و پیشرفت میمه و کمک به فقرا و مستمندان شهرهای میمه ، و زوان و کل بخش می نمود. ایشان با سخاوتمندی و بلند نظری زائدالوصفی که داشت هزینه های اکثر طرحها ، پروژه ها و برنامه های هزینه زائی که جهت امور عام المنفعه و رشد و پیشرفت بخش و تامین رفاه و نیازمندی های اهالی بخش میمه و نگهداری و حفاظت از قنوات و امورات کشاورزی و دامداری شهر میمه نیاز بود شخصاً پرداخت و هزینه می کرد. در جای جای (شهر میمه، باغات ، اراضی کشاورزی ، قنوات و صحاری منطقه ) آثاری از خدمات این رادمرد شریف وجود دارد. مکانی را در شهر میمه نمی یابی که از خدمات این انسان شریف و دوستدار میمه محروم مانده باشد.

پیگیری تاسیس و ساخت (بیمارستان ، درمانگاه ، اولین دبیرستان پسرانه و دخترانه ، غسالخانه ، اولین ادارات و دوایر دولتی ، احداث خیابان ها و جاده های دسترسی به مزارع و باغات ، پارک مرکز شهر، تعمیرات متعدد (مسجد جامع ، امامزاده سیده صالحه خاتون(س) ، مسجد امام علی (ع)) پیگیری لایروبی و حفاظت از قنوات ، احداث پل های متعدد کوچک و بزرگ در درون و برون شهر میمه ، حفاری چندین چاه دامداری ، حفاری چند باب بونکن ، احداث آسیاب آبی ، پیگیری ساخت و تعمیر حمام عمومی، ارتقا مدیریت شهری میمه از روستا به بخشداری ، رشد و توسعه شهر زیبای میمه ، رشد و توسعه امورات کشاورزی ، رشد و توسعه امورات دامداری ، حفاظت از اماکن دینی و مذهبی و تلاش جهت ارتقاء امور مذهبی ، فرهنگی ، سیاسی و اجتماعی بخش  و شهر میمه ، تلاش جهت محرومیت زدائی بخش و ایجاد مراکز اداری ، رفاهی ، خدماتی ، مذهبی و عام المنفعه و ده ها امور کوچک و بزرگ، بخشی از خدمات 60 ساله این بزرگ مرد است

یکی از آخرین اقدامات عام المنفعه و خیرخواهانه ایشان ، آماده سازی پل زیر گذر خیابان انقلاب اسلامی برای تردد وسایل نقلیه و تردد ایمن اهالی برای عبور از خیابان انقلاب اسلامی بود ( پلی که اخیراً توسط شهرداری میمه دو بانده شده است ) ، مرحوم گرانمایه حدود 60 سال کلیه امور بخش و شهر میمه  را نظارت و برای آن ها برنامه ریزی می کرد حتی کوچکترین امور را هم از نظر دور نمی داشت اموراتی مثل تعمیرات  حمام های عمومی، چاه ملی، لایروبی جوبهای کشاورزی ، امورات مربوط به باغبانی ، دشتبانی ، آبیاری ، تعیین نرخ دستمزد حمامی ،باغبان و آبیارو ساخت اتاق برای آبیاران ، تعیین زمان کشت و برداشت محصولات کشاورزی وغیره(1)

پیگیری احداث بیمارستان حضرت محمد (ص) ( شیر و خورشید سابق )

در روزگاری که خوانین و صاحبان قدرت ، در شهر میمه ، دنبال تصرف معادن ( تخت سرخ ، قرقچی ، حمزاوه، ورکان و جوشقان ) و اراضی بلا صاحب یا فاقد پلاک در اطراف شهر میمه بودند تا آن ها را به تملک و تصرف خود و بستگانشان در آورند و با فروش آن ها مجالس عیاشی و خوشگذرانی برگزار کنند (2)

مرحوم گرانمایه به فکر رفاه و سلامت مردم و آینده بخش و شهر میمه بود. با پیگیری و اخذ موافقت احداث بیمارستان ، یکی از بهترین اراضی حاشیه شهر را از چنگال زمین خواران حریص و طماع خارج و به بیمارستان اختصاص داد. « اراضی محل احداث بیمارستان حضرت محمد (ص) ، بیمارستان و اداره تامین اجتماعی ، اداره حلال احمر ، پاسگاه شهربانی ، اداره راه و ترابری ، کمیته امداد امام خمینی ، اداره تعاون روستایی و مدرسه نیمه ساخته حاشیه خیابان امام رضا (ع)» خاطره ای را مرحوم گرانمایه در این رابطه نقل می کردند : وی می گفت بعد از اخذ مجوز احداث بیمارستان از مدیر کل شیر و خورشید سرخ اصفهان ، محلی مناسب بدین منظور انتخاب و عملیات پی ریزی فندا نسیون ساختمان آغاز شد ، بعد از مدتی فعالیت ساختمان سازی ، چند سالی به دلیل کمبود اعتبارات ، عملیات ساخت و ساز متوقف شد و مکاتبات و پیگیری های ما هم به جائی نمی رسید. روزی پیش استاندار رفتم و از بابت بی توجهی و عدم تامین اعتبارات برای اتمام عملیات ساختمان سازی بیمارستان میمه گله کردم. دستور دادند در جلسه کمیته برنامه ریزی استان دعوت شوم. تاخواسته ام را مطرح کنیم تادرمورد آن تصمیم گیری شود.پس از حضور در جلسه کمیته برنامه ریزی استان ، از طرف استاندار به مسئولین واعضای کمیته معرفی وزمانی رابرای بیان خواسته من تعیین کردند. پس از قرار گرفتن در پشت تریبون ، از اعضای حاضر در جلسه پرسیدم ، کسی می داند چرا قورباغه دائم صدای قبا ، قبا را فریاد میزند. هرکس جواب داد صد تومان جایزه می گیرد. ناگهان جلسه در بهت و سکوت فرو رفت و اعضای جلسه با تعجب وحیرت مرا نگاه میکردند.کسی نتوانست جواب سوالم را بدهد. استاندار فرمود پیرمرد خودت جواب سوال را بگو و صد تومان بگیر ، جواب دادم حکایتبه این صورت است.   

درزمان حضرت سلیمان نبی(ع) قورباغه به خاطرزندگی درآب،تحمل سرماویخبندان آب رانداشت. برای اخذ بالاپوش و قبا نزد حضرت سلیمان نبی(ع) رفت و درخواست قبا کرد ، حضرت سلیمان(ع)بادرخواستش موافقت وقول اهداءقبا به قورباغه داد.اما حضرت سلیمان درمدت زمان حیاتش که900سال بطول کشید موفق به اهداء قبا به قورباغه نشد . به همین علت از زمان حضرت سلیمان نبی(ع) تا کنون قورباغه برای گرفتن قبا فریاد میزند اماکسی به دادش نمیرسد و قبائی در کار نیست. مثل اینکه اعتبارات ساخت بیمارستان میمه هم مثل قبا قورباغه شده ، ناگهان صدای خنده و دست زدن اعضای جلسه بلند شد و در همان جلسه اعتبارات بیمارستان میمه تصویب شد و ماموفق به ادامه ساخت وساز بیمارستان شدیم (این است سیاست وکیاست هوشمندانه ومدبرانه برای رسیدن به خواسته،قابل توجه بعضی ازمدعیان جانشینی قیصرخان که برای رسیدن به خواسته هایشان مسئولین را تهدیدوباتوهین وعربده کشی وشانتاژمیخواهند به خواسته هایشان برسند)

ادامه دارد....

مرحوم حاج قیصر خان گرانمایه(1)

مرحوم حاج قیصر خان گرانمایه - (2)

مرحوم حاج قیصر خان گرانمایه - (3)

مرحوم حاج قیصر خان گرانمایه - (4)

 برداشت هندوانه از جالیزهای گلستان شهرستان میمه آغازشد. « دل پیه رو مازاراتی »، رییس اتحادیه هندوانه فروشان ایتالیا اعلام کرد هندوانه های شهر میمه که شهرت جهانی دارد به بازار ایتالیا نیز وارد شده است.

وی افزود:  هندوانه ی گلستان که به دلیل مشروب شدن با آب معدنی ” بیر ”  به شیوه ی نوین و آبیاری نواری از طعم و مزه ی متفاوت و بازارپسندی برخوردار است.

حمیدمعصومی نژاد خبرنگار صداو سیمای جمهوری اسلامی ایران ........رمممممم!

ساخت درمانگاه میمه

مرحوم قیصرخان میگفت: پس ازاینکه دکتر صاحبقرانی گفت ، من موافقت احداث درمانگاه را از بنیاد خیریه فرح گرفتم ، من به فکر محل احداث درمانگاه افتادم ، با مشورت با ناصر (حاج ناصرخان) زمین محل درمانگاه رادراراضی خودمان دردشت (بررز زینل) تعیین کردیم ، جهت تسطیح و دیوارکشی زمین ، به زمین میرزا محمدیان که درکنار زمین ما بود ، نیاز شد. زمین وی را خریدم و اطراف آنرا دیوار کشی کردم.پس از کلنگ زنی محل احداث درمانگاه توسط والا حضرت اشرف پهلوی،بامشورت دکتراعظمی ودکترصاحبقرانی کارساخت وساز درمانگاه را با کمکهای دولتی و مردمی شروع کردیم.

علاقه مرحوم گرانمایه  به حفاظت و بقاء قنوات

علیرغم اینکه مرحوم گرانمایه درزمان حکومت پهلوی ازمسئولین وصاخب منصبان بخش و منطقه بود بدلیل عشق و ایمان قلبی که به اسلام ، ائمه اطهار و رهبران دینی داشت ، با توجه به ناملایمات و بعضاً توهین هائی که توسط افرادی خام و نادان در اوایل پیروزی انقلاب به وی روا داشته میشد(3) و (از کلیه امورسیاسی و اجتماعی) حذف شده بود. اما هیچ وقت کوچکترین موضعی علیه نظام و انقلاب اسلامی نگرفتند و در اکثر جلسات و مراسم های مذهبی و عمومی بویژه مراسم گرامی داشت شهدا با توجه به کهولت سن فعالانه شرکت میکرد و هیچ وقت فریب فتنه انگیزان وطاغوت پرستان را نخوردوبااین جرثومه های باقیمانده ازنظام فسق و فجور پهلوی هم صدا و همنوا نشد ، حتی دراوج ناملایمات ومحدودیتهائی که دراوایل انقلاب (توسط جوانان بی تجربه وخام ودوستداران نادان  انقلاب) برایش ایجاد شده بود هیچ وقت از امورات کشاورزی وحفظ و حراست از قنوات غافل نمی شد. مرحوم پدرم در یادداشتهایش نوشته: در یکی از سالهای اوایل انقلاب، یک برف سنگین بارید. بعد از بارش برف یکی از چوپان پیش من آمد وگفت دو روز است آب خروجی قنات مزد آباد خیلی کم شده است. من سریعاً به منزل حاج قیصرخان رفتم و موضوع را اطلاع دادم ، قیصرخان گفت برو چند نفر را خبر کن  تابرویم کنار قنات ببینیم چه شده، من هم رفتم(موسی خان، حاج عبدالکریم ، حاج شاطر ، بهمن جعفری و میرزا عابدین) را خبر کردم و روز بعد با دو دستگاه ماشین قیصرخان و موسی خان رفتیم بازدید از قنات ، با توجه به بازدیدهای مکرری که طی حدود چهل سال از تمام نقاط قنات مزدآباد داشتم به قیصر خان گفتم در دو محل قنات ،احتمال ریزش دیوارها وجود دارد.یک راست رفتیم درمحلی که من حدس می زدم دیوار تونل قنات ریزش کرده باشد ، من داخل قنات شدم ، دیدم کلیه دیوارهای سنگ چین اطراف کوره (تونل) قنات ریزش کرده و مسیر آبرا مسدودکرده است. از قنات خارج شدم وموضوع را اطلاع دادم ، حاج عبدالکریم به قیصرخان گفت ، حبه ای حواله کنید تا از طریق بلند گوی مسجد اطلاع رسانی کنیم و با جمع آوری حبه ای ، قنات را بازسازی کنیم ، قصیرخان گفت نه ، فصل زمستان است و مردم کشاورز دستشان خالی است ، به حاج شاطر رو کرد و گفت: حاج شاطر برو به محمدگزی بگو هر چه پول داری بردار و بیاور ، من زمینی راکه می خواستی میفروشم ، به موسی خان هم گفت به عیسی و آزاد خان بگو به حساب من هرچه پول نیاز دارید به شما بدهند.

پدرم می گفت حاج قیصر خان با فروش زمین خود کلیه هزینه های تعمیرات قنات را که (حدود17 روز یک مغنی باسه کارگر با حجم زیادی سنگ و سیمان در آن کار کردند پرداخت. بدون اینکه احدی ازکشاورزان باخبر شوند. مرحوم گرانمایه ،حداقل 60 سال عاشقانه با تمام وجود ، باعملیات غنائی ، لایر وبی و حفاظت های مکرر و مداوم از قنوات شهر میمه ، حفاظت کرد واجازه ندادقطره ای ازآب این قنوات کاهش یابد.قنواتی که بعدازفوتش دورشته آنها خشگید. و در حال حاضر از دهانه آنها آه و حسرت خارج می شود.

حکایت پیگیری مرحوم گرانمایه برای استقرار ادارات و دوایر دولتی در میمه

مرحو م گرانمایه دراین رابطه مطالب ذیل رابرایم نوشته اندکه بااندکی تلخیص اورده می شود.

((به دلیل وابستگی شهر میمه به کاشان،دراین منطقه خیلی از ادارات ودوایر دولتی وجود نداشت،واگرهم بود بصورت دفتری کوچک ومشترک باجوشقان قالی بود.مردم برای دسترسی به ادارات دولتی می بایست بامشکلات ومشقات زیادی به کاشان می رفتند،درصددبرآمدم که این مشکل راحل کنم،اماراهکارش را نمی دانستم،نزدحسین نعمت الهی که جوانی تحصیل کرده واز خانواده تجارثروتمند اصفهان بود رفتم ((حسین نعمت الهی بجرم همکاری با دراویش از اصفهان به میمه تبعید شده بود ودر میمه مغازه داری می کرد) ،به پیشنهاد آقاحسین قرار شداستاندار ومدیران کل ادارات اصفهان رابه میمه دعوت کنیم ، با عیسی پیش حاج ثابتی درونداده رفتیم وبرای محل برگزاری میهمانی ، مزرعه حاج ثابتی رادرنظرگرفتیم.

با آقا حسین رفتیم ، اصفهان پیش یکی ازبستگانش که در استانداری پست مهمی داشت. پس از چند روز پیگیری ، ایشان وقت ملاقات استانداررابرایمان گرفت. ، چهار نفری (من ، آقا حسین ، عیسی و میرزا رضا) در جلسه ملاقات با استاندار از وی دعوت کردیم به اتفاق معاونین و مدیران کل استان برای میهمانی به میمه تشریف بیاورند. استاندار هم یکی از جلسات مهم خود با مدیران کل ادارات استان را در میمه برنامه ریزی کرد.

بلاخره بعد از حدود یک ماه ، مهمانی برگزار شد. در این مهمانی از مهمانان پذیرائی شاهانه و مفصلی کردیم. بعد از صرف نهار من خواسته هایم را که از قبل توسط عیسی و میرزا رضا (میرزا رضای سعیدیان) نوشته شده بود مطرح کردم. درهمان جلسه مهمانی استاندار موافقت و دستورات لازم را در حاشیه درخواست ها نوشتند و به معاونین اش ومدیران کل ادارات فرمودند سریعاًبه درخواست های گرانمایه رسیدگی ونتیجه را گزارش  نمائید 

نویسنده و محقق : محمدتقی معینیان

 « در مطالب قبل ، حکایت پیگیری مرحوم گرانمایه برای استقرار ادارات و دوایر دولتی در میمه برای مخاطبان عزیز گفته شد. مرحو م گرانمایه دراین رابطه به اتفاق حسین نعمت الهی که جوانی تحصیل کرده واز خانواده تجارثروتمند اصفهان بوداستاندار ومدیران کل ادارات اصفهان رابه میمه دعوت می کنند. در این مهمانی از مهمانان پذیرائی شاهانه و مفصلی می شود و اینک باقی قضایا....

 وظیفه مسئولین در قبال تلاشهای این بزرگ مرد

مردم بخش و شهر میمه تا نسلهای متمادی از اثرات و منافع تلاشهای این مرد بزرگ بهره خواهند گرفت و تا چندین نسل مدیون تلاشها و خدمات این راد مرد هستند. درست است که خدمات مرحوم گرانمایه جاودانی است وآمیخته به زوال نیست اما وظیفه مسئولین و مردم در قبال این چهره خدوم چیست؟

ارج نهادن و فراموش نکردن خدمات و تلاشهای این چهره خدوم و ماندگار شهرمان ، اهالی بزرگوار شهر میمه ، مردمی قدرشناس و فهیم اند. عشق و علاقه اهالی به مرحوم گرانمایه ، عشق و علاقه ای است قلبی و فراموش نشدنی ، پس از فوت این مرحوم شاهد بودیم که اهالی اجازه ندادند جنازه اش از شهر میمه بیرون برده شود ، با افتخار و شور و شوق وصف ناپذیری ، جنازه اش را در آغوش کشیدند و در گلزار شهدای شهر ، در کنار شهدای بزرگوار و در کنار قبور پدران و مادران خود به خاک سپردند تا هر شب جمعه در کنار مزارش حاضر شوند و با ذکر فاتحه ای دین خود را به این مرد بزرگ ادا کنند.

«بارها به چشم خود دیدم که مرحوم پدرم چه در زمان حیات و چه بعد از فوت مرحوم گرانمایه با شنیدن نام قیصرخان ، بخاطر علاقه وافری که به این مرحوم داشت در چشمانش اشک حلقه می زد».

و اما وظیفه مسئولین شهر در قبال ارج نهادن به 60 سال خدمات  و تلاشهای این بزرگ مرد چیست؟شورای اسلامی شهر می تواند با نامگذاری حداقل یک مکان عمومی ، خدماتی و آموزشی نظیر (خیابان ، پارک ، مراکز درمانی و خدماتی) ،به نام وی وبا برگزاری کنگره بزرگداشت ، نصب تصاویرش در(( بیمارستان حضرت محمد (ص) ، درمانگاه میمه و دبیرستان شریعتی)) بعنوان بنیانگذار ، و در موزه ، بخشداری ،کتابخانه عمومی  و کنار مرقدش با ذکر بخشی از خدماتش قدردانی کند.ن

همچنین پیشنهاد می گردد درمانگاه میمه ، پل زیرگذر خیابان انقلاب اسلامی ، بلوار جنوب گذر شهر میمه به منظور بزرگداشت و ارج نهادن به خدمات این بزرگ مردم و اقدام جهت معرفی و جلوگیری ا ز فراموش شدن این چهره ماندگار  تاریخ مدنیت شهرمان ، نامگذاری گردد. خدایش بیا مرزد،واقعا زندگی این مرد تامل برانگیز وعبرت آموز و برای شهر ومنطقه میمه افتخار آمیزومایه مباهات است،هرمیمه ای که خون میمه ای در رگهایش جریان دارد باید به داشتن چنین مردانی ببالد.مردی که برای حفظ اقتداروهویت شهرمیمه،فداکاریهای بسیارنمودوباتحمل مشقات فراوان وچشیدن طعم تلخ زندان وتبعید باعث شدتاشهرمیمه درمنطقه همواره سرافراز و سربلند باشد ، مردی متدین، مقتدر،متفکرواندیشمند که تمام توان خودرا60سال صرف اقتدار، پیشرفت  و رشد و توسعه بخش وشهر میمه نمود.

 بخشی از شعر مرحوم عزیزالله خان صابری در رسای حاج قیصرخان

نوشیروان بمیرد ولی عدل  او هنوز                        باقیست در جهان و کند دادگستری

جمشید جم که از همه عالم گرفت تاج                  دیدی که مُرد و نماند از او تاج افسری

دنیا سرای کهنه و ما کاروان او                                  آئیم و می رویم یکی پس از دیگری

قیصر تو نیز شیوه نو شیروان بگیر                           تا عدل تو در این زمانه کند دادگستری

قیصر بود نام و گرانمایه است لقب                          تصدیق می کنم که در این بخش قیصری

گر رو میان به قیصر خود فخر می کنند                       در عصر خود ز قیصر روی تو بهتری

دارای عقل و علمی و دارای حسن خلق                   دارای اصل و شأن و ز نیکان تو برتری

پیوسته و مدام ز خلاق ذوالیمین                               باشد امید من که ز دریا گهر بری

وردم سنا و مدح تو از جان و دل ولی                          گه از گذر دوستی بنما یاد صابری

مرحوم حاج قیصر خان گرانمایه(1)

مرحوم حاج قیصر خان گرانمایه - (2)

مرحوم حاج قیصر خان گرانمایه - (3)

مرحوم حاج قیصر خان گرانمایه - (4)

مرحوم حاج قیصر خان گرانمایه - (5)

مرحوم حاج قیصر خان گرانمایه - (6)

 محقق و نویسنده : محمدتقی معینیان

آنچه از شواهد بر می آید گذشت زمان ، و بروز حوادث و هجوم و مهاجرت اقوام دیگر به این منطقه ، باعث دگرگونی شدیدی در گویش نیم زبان میمه شده است و این نيم زبان را از زبان مادری اصلی خود (زبان مادی اوستایی ) مقداری دور کرده است . جغرافیای انسانی و آمد و شدهای اقوام گوناگون به منطقه و همجواری با مناطق فارسی زبان، گویش یکسانی را در این منطقه ممکن نساخته، به نحوی که حتی در گویش اصلی نیز، لهجه یکسانی وجود ندارد.

به همین علت (نیم زبان میمه ای ) با زبانهای پهلوی دری، اوستایی ، پارسی باستان، پارسی میانه، بندری، هندی ، عربی و حتی اروپایی نیز آمیخته شده است به شکلی که بسیاری از واژه های این نیم زبان   (در فرهنگهای کهن و معتبر فارسی و متون قدیمه و زبانهای بندری، هندی و عربی )نیز دیده می شوند. گویش نیم زبان میمه ای ، یکی از گویشهای کهن این مرز و بوم است که بدون شک به درستی شناخته و معرفی نگردیده است و در اثر گذشت زمان تطول زیادی یافته و تاكنون در مورد ریشه یابی آن مطالعاتی علمی صورت نگرفته است . محققین بزرگواری هم که در مورد این نیم زبان مطالبی را به رشته تحریر در آورده اند . هر یک ریشه این نیم زبان را به یک زبان باستانی نسبت داده اند.

آقای دکتر شریعت در کتاب (معرفی روستای قالهر دلیجان) ، ریشه این زبان را زبان( مادی) معرفی می کند، آقای علی شفیعی نیک آبادی (در کتاب گرگویه ) ریشه این زبان را (پهلوی دری) ، آقای مرتضی اخوان در کتاب (معرفی آداب و سنن اجتماعی فین کاشان ) این زبان را زبان( دوره اشکانی) ، آقای نظام عمادی در کتاب (گویش شهر مرو دشت ) آنرا زبانی ادغام از زبان( اوستایی و ساسانی) و آقای محمد عامری در کتاب (معرفی شهرستان دلیجان) این زبان را زبانی ادغام شده از زبان دوره( اشکانی و ساسانی) با گویش (1) (راجی یا رایجی ) معرفی و زنده یاد مرحوم محمد تقی جامع نایینی در کتاب (ویژگیهای زبان محلی نائین ) آن را نیم زبان( اوستایی ساسانی )می داند که تغییرات زیادی یافته است و آقای دکتر منصور نعیمی استاد زبانشناسي ، اعتقاد دارد که نیم زبان میمه ای ،( ترکیبی از زبان هاي فارسی دری ، پهلوی قدیم ، اوستایی، کردی و شبانکاره )است که نشان دهنده ریشه مشترک در همه آنها و حکایت از جدا شدنشان ، از یک زبان مادری اصلی است (که همان زبان پهلوی باستان است)  که (به زبان مادی اوستایی معروف شده است) و آقای دکتر حسین مرزبان نیم زبان میمه ای را، (زبان پهلوی باستان آمیخته با زبانهای زردتشتی و مادی) می داند و آقاي عباس حلواچي نشلجي (مولف كتاب گويش راجي) زبان میمه ای را زبان ساكنين سرزمين ماد پايين (سفلا)(مادراجيانا) به مركزيت شهر ري مي داند كه بنامهاي (راجيش ،رازي ، راجيك) شهرت داشت ،بدين ترتيب نام واژه راجي را مي توان منسوب به گويش راجي يا رازي كه مركزيت آن شهر ري و نواحي اطراف رشته كوه كر كس بوده به شمار آورد.

در اصل اين گويش يكي از شاخه هاي زبان (پهلوي )، زبان رايج در ايران پس از تحول زبان (مادي باستاني) است بر طبق تحقيقات دكتر ( سپايزار ) طوايف آريائي هر يك داراي يك زبان مخصوص بوده اند . ولي زبان آنها به همديگر نزديك بوده و به زبان همديگر آشنائي داشتند و اصول و كلمات آنها تقريباً يكي و نزديك بهم بوده است .

در اصل مردم ساكن نواحي مادنشين به( زبان مادها )كه همان( زبان اوستا )بوده صحبت مي كرده اند . 

استرابون جغرافيادان يوناني كه در اوايل قرن اول ميلادي متوفي شده مي گويد در منطقه مادنشين ايران قديم ، پارس و ماد زبان همديگر را بخوبي مي دانستند و معلوم مي شود كه زبان ( پارس و ماد ) خيلي بهم نزديك بوده است و در ايران مركزي بخصوص مناطقي كه آئين زردشتي داشتند رواج داشته است .

زبان شناس اروپائي U.W.K.MULLER كه ايراني بودن اين زبان را ثابت نموده در كتاب تاريخ باستان مي نويسد ريشه اصلي زبانهاي متوسط مردمان ايران را دو زبان اصلي تشکیل می دهد .(( يكي زبان پهلوي ساساني كه در جنوب غربي ايران  (پارس ) متداول و زبان رسمي ساسانيان بشمار مي رفته است .

ديگري زباني كه در آغاز ، دانشمندان آنرا لغت كلداني پهلوي مي ناميدند و چندان اسم مناسبي نبود و اين لغت را پهلوي اشكاني كه زبان رسمي در بار پارت بوده ، بايد ناميد . زبان اشكانيان متعلق به لغت ايران مركزي است كه فعلاً لهجه هاي ايالات ساحل بحر خزر ، سمناني ها و لهجه هاي نواحي اطراف كاشان ( جوشقان ) و اطراف اصفهان و لهجه گوراني و غيره از آن حكايت مي كند . 

ادامه دارد.....

محقق و نویسنده : محمدتقی معینیان

زبان اشكانيان متعلق به لغت ايران مركزي است كه فعلاً لهجه هاي ايالات ساحل بحر خزر ، سمناني ها و لهجه هاي نواحي اطراف كاشان ( جوشقان ) و اطراف اصفهان و لهجه گوراني و غيره از آن حكايت مي كند . لاكن آنچه امروز از اين زبان در نواحي غربي رشته كوه كركس باقي مانده است . زباني است ادغام شده از زبان( اشكاني و ساساني) كه معلوم مي كند كه تاثير زبان نشانه نفوذ تمدن اشكاني در تمدن ساساني است ، لغات بسياري ، كه مربوط به مفاهيم ديني ، سياسي و اجتماعي است يا اسم اسلحه و وسائل ارتباطات و اصطلاحات پزشكي و عبارات عادي حتي بعضي افعال متداول ، كه در زبان ساسانيان و فارسي كنوني هم رواج دارد ، صورت اشكاني خود را حفظ كرده اند . در اصل زبان اهالي اين نواحي استنساخي است ، كه بعد از انقراض ساسانيان كرده اند و اغلاط و اشتباهات بسياري در آن راه يافته است . به نحوي كه بسياري از حروف الفباي پهلوي را در اين زبان ، به اقسام چند مي توان خواند)). در كتاب يكسال در ميان ايرانيان نوشته ادوارد براون انگليسي در مورد زبان مردم اين منطقه آمده است .

   « زردشتيهاي يزد و كرمان به زباني صحبت مي كنند كه خود آنها آنرا زبان دري مي خوانند و عقيده دارند كه اين زبان بازمانده زبان مادهاست . اين زبان با لهجه هاي محلي ( قهرود ، كاشان ، سيوندي و لري) قرابت نزديك دارد . خود ايرانيان مجموع اين زبانها را بنام ( فرس قديم ) مي خوانند . براي اينكه از زمان  قديم بجاي مانده است » .

دکتر محمد قائمی «گویش میمه ای و بخشهایی از استانهای اصفهان و یزد و سمنان را از یادگار های زبان پهلوی (پارتی) می داند و می نویسد زبان پهلوی زبان رسمی دربار پارت یعنی پادشاهان اشکانی است كه در پارت و شمال باختری و مرکز ایران به این زبان سخن می گویند.»امروزه اين زبان با تغييراتي در لهجه و ورود لغات غريبه فارسي ، عربي و بعضاً فرنگي آميخته شده و بيشتر در مناطق مسكوني اطراف رشته كوه كركس و ارتفاعات مركزي ايران از محدوده شهر قم تا يزد در شهرها و بخشهائي چون نواحي جرقويه ، كوهپايه ، رودشتین  وشهرها و روستاهاي شهرستان هاي نائين ، اردستان ، بخشهائي از شهرستان كاشان (جوشقان ، برزك ، ويدوج ، ويدوجا و روستاهای غربي رشته كوه كركس ) ، جوشقان قالي ، كامو ،  تعدادی ازروستا هاي شهرستانهاي دليجان ، خوانسار ، برخوار ، ميمه و تعدادي از  روستاهاي شهرستان نطنز ، بخشي از شهرستان خميني شهر و زرتشتيان يزد و كرمان بدان سخن مي گويند و از آن بنامهاي گويش « مياني ايران ، پهلوي ،دري ، ساساني ،مادي » نام مي برند اگر چه آهنگ و روش گفتاري اين گويشها در هر بخش، شهرستان وحتی روستاهاي همجوار با يكديگر ناهماهنگي هائي دارد ولي ريشه تمامي آنها يكي است و همگي آنها در شمار گويشهائي است كه برخي آنرا پهلويات و برخي ديگر آنرا گويشهاي (ساساني –مادي) گويند. به نوشته استاد جلال الدين همائي «پايگاه نام آوري زبان پهلوي كه در زمان ساسانيان روائي داشته است عراق عجم ( شهر اراك وبخشهایی از استان اصفهان و نواحی حاشیه کویر مرکزی) بوده » كه زبان آنها به نام زبان (ولایتی) نامیده می شد که سرمنشأء آن ( زبان اوستایی و زرتشتی است که اولین بار اقوام ماد آن را اختراع و با آن تکلم) می کردند.»

در کتاب تمدن ساسانی « به گفته حمزه اصفهانی» آمده  ایرانیان را پنج زبان بوده است: (پهلوی ، دری ، خوزی و سریانی)»

دکتر سیروس شفقی استاد جغرافیای دانشگاه اصفهان درباره زبان مردم منطقه میمه و نواحی اطراف رشته کوه کرکس چنین نگاشته اند: « این زبان بازمانده اصل و یا دگرگون و ساییده شده گویشهای باستانی مانند (اوستایی پارسی باستان و سکایی زبان پارسی میانه مانند پهلوی ، پارسیک و سغدی) می باشد»

  در برخي از ديوانهاي سرايندگان گذشته ، مانند  ( باباطاهر ، مهان كشفي ، فايز دشتستاني ، درويش عباس گزي ، يحيي ذكا، ، بند اررازي ، روزبهان شيرازي ، عبدالعلي كارنگ ) به اين زبان اشعاری سروده شده است ، از تازه ترين كارها در اين زمينه مي توان به كتب گرگويه و واژنامه زبان راجي نوشته حسين صفري دليجاني و واژه نامه یهودیان يزد نوشته دكتر كتايون مزادپور اشاره كرد. بنظرمي رسد

پس از روايي زبان پارسي دري در شهر اصفهان (در زمان سلجوقيان ) مردم منطقه ميمه كه بيشتر آنان همچنان به دين و آئين زرتشتي پاي بند بودند ( به دليل يكدست ماندن مردم اين سامان و دلبستگي آنان به فرهنگ باستاني  انگيزه اي گرديد تا زبان پهلوي همچنان روائي پيشين خود را از دست ندهد )و اين روند تا روزگار صفويان كه دين اسلام و تشيع علوي آيين همگاني مردم ايران گرديد، همچنان پايدار باقي بماند . در زمان شاه عباس صفوي بار ديگر اصفهان به پايتختي ايران برگزيده شد و استان اصفهان در پرتو آن رو به آبادانيو در پي آن منطقه ميمه نيز كه شاخه اي از يكي از مهمترين راههاي دسترسي به مركز ايران و حاشيه كوير بخصوص خراسان رضوي از آن مي گذشت از اين رويداد بي بهره نماند و آباداني خود را باز يافت و با (ساخت چندين كاروانسرا و قلعه در شهر ميمه و روستاهاي ونداده ، علي آباد ، رباط ، چغاده و مراوند و احداث راههاي مناسب كاروان رو اثرات مهمي در روائي امور بازرگاني ، كشاورزي و دامداري در اين سرزمين داشت) و اين عوامل انگيزه اي شده تا كوچندگاني نظير آيت الله ملا محمد باقر داراني ، زين العابدين جبل عاملي و شاگردان آنها به منطقه ميمه روي آورده ودر روستاهاي آن ماندگار شوند ، روي آوردن اين بزرگان كه زبان آنان پارسي دري بوده ، انگيزه اي شده تا اين زبان در برخي از روستاي منطقه رواج و زبان میمه ای با زبان  پارسی دری  در هم آميخته و به زبان پهلوی ساسانی نزدیک شود. زبانی  که در آن نشانه هائي از زبانهاي پهلوي اشكاني و سغدي نيز ديدهمي شود.

ادامه دارد

ریشه یابی گویش میمه ای - قسمت اول

نویسنده و محقق: محمدتقی معینیان

در كتاب خاطرات خانم لامتن انگليسي در مورد زبان مردم ميمه آمده است . « زبان مردم اوليه اين منطقه ( ميمه ) زبان ماد آميخته به زبان پهلوي دري بوده و كمتر كلمات عربي داخل آن شده است . اين زبان تاكنون شكل افعالي خود را تا حدودي حفظ كرده ، و اختلاف آن با زبان فارسي نيز به اين دليل است  ( زبان فارسي رابطه خود را با اصل فارسي قديم تيره ساخته و كاملاً از فارسي قديم جدا شده است) » .

( متروپست ) متخصص زبان پهلوي مي گويد « غير از اوستا بقيه نوشتجاتي كه به زبان پهلوي است از دوره ساساني است و زبان فارسي كنوني هم پس از پيشرفت سلطه و نفوذ . ساسانيان كم كم تغيير شكل يافته و در ايران عموميت پيدا كرده است مگر نقاط دور افتاده و يا عده قليلي از نژاد پرستان و طرفداران شعاير ملي كه زبانهاي محلي خود را از دست نداده اند . »

دكتر حبيب برجيان استاد گروه ادبيات و زبانهاي تطبيقي دانشگاه هافسترا Hofstral  در نیويوريك ،درباره ريشه يابي زبان جوشقانی (ميمه ای) از قول (والنتين ژوكفسكي) زبان شناس بزرگ روسي مي نويسد « در اطراف شهر اصفهان روستاها و شهرهايي هستند كه زبان آنها در زمره (گويشهاي مركزي) ايران است ، گويشهايي كه در منطقه ميان همدان –ري و اصفهان (سرزمين ماد باستان) رايج است و خود فرعي از گروه زبانهاي ايراني شمال غرب است . و از اين نظر با فارسي كه در گروه جنوب غربي جاي مي گيرد تفاوتهايي ميراثي دارند. گويشهاي مركزي پيرامون اصفهان در شش ناحيه شنيده مي شود. اول در منطقه  جوشقان  قالی  وميمه و توابع ان مانند (شهرهاي ) وزوان، كامو و تعدادي از روستاهاي اين منطقه در شمال شهر اصفهان ، دوم در منطقه گز و خورزوق و كمشچه در بلوك برخوار در شمال شرقي شهر اصفهان ، سوم در ورنوسفادران سده در غرب اصفهان و چهارم در بلوك رودشتين در پايين دست رودخانه زاينده رود، پنجم در بلوك جرقويه در جنوب رودشتين و ششم در بلوك كوهپايه در شمال رودشتين ، به آنچه برشمرده شد بايد گويش كليميان شهر اصفهان را نيز افزود . هرگاه همه اين نقاط را بر نقشه جغرافيا ترسيم كنيم . بدين نتيجه منطقي خواهيم رسيد كه گويشهاي مركزي روزگاري سراسر منطقه اصفهان (منطقه مادنشين) را در بر مي گرفته ، ولي فارسي رفته رفته در شهر نطفه بسته و از آنجا به پيرامون سرايت كرده و كماكان رو به پيشرفت و چيره شدن بر گويشهاي سرزمين (ماد) نهاده است .»

نتيجه گيري :

در اصل زبان ميمه اي از زبان مادي اوستايي (¹) و پهلوي دري است كه در هم آميخته شده و آنرا مي توان از زبانهاي قديم ايران دانست . وقتي در مقام مقايسه اين زبان با زبان كردي و اوستائي بر مي آئيم متوجه مي شويم كه شباهت زيادي بين اين زبانهاست و شايد زبان ميمه اي مانند زبان اوستائي ( 2)و كردي 3 هزار سال پيش از ميلاد بوسيله آريائيها مكالمه مي شده و بعدها منشعب و مختلف شده و تغييراتي يافته باشد . يا شايد از اواخر دوره هخامنشي در دوره پارت مورد استعمال بوده و رواج يافته است .

از دلايلي كه قدمت زبان مردم و شهر ميمه را به دوره هخامنشي مي رساند مي توان اشتراك زبان ميمه اي و زبان مردم جهرم ( را كه بر اساس اسناد تاريخي در زمان هخامنشي احداث گرديده است) دانست .بنظر مي رسد كه زبان مردم ميمه با اشتراكي كه با زبانهاي ديگر نقاط ايران دارد از فارسي باستان و زبان اوستائي ريشه گرفته و بعد با زبان پهلوي دري در هم آميخته و به دوره ميانه رسيده و كم كم تحت تاثير زبانهاي دوره ميانه قرار گرفته و سپس در دوره فارسي نو همراه با آن توسعه يافته و به زبان فعلي رسيده است .

متاسفانه امروزه بيش از سي درصد از مردم منطقه بويژه جوانان و نوجوانان ، به زبان فارسي روي آورده و گمان مي رود تا سي سال آينده ديگر گويش ميمه اي كه يادگار زبانهاي ( پارسي باستان ، اوستائي و پهلوي(3 ) است از اكثر خانه ها رخت بر بندد . از اين رو جا دارد دست اندركاران و كارگزاران فرهنگي شهر ميمه و همچنين جوانان تحصيل كرده ميمه اي براي حفظ و پربار ساختن و همچنين زدودن اين گويش از واژه هاي بيگانه تلاش كنند تا حداقل نشاني از اين زبان كه ريشه در تاريخ و فرهنگ چند هزار ساله ديارمان دارد براي آيندگان بيادگار بماند 

ادامه دارد...

ریشه یابی گویش میمه ای - قسمت اول

ریشه یابی گویش میمه ای - قسمت دوم

تطول گویش میمه

محقق:محمدتقی معینیان

به نظر می رسد نیم زبان خالص و اصیل میمه ای را بدون دخل و تصرف و قبل از نفوذ سایر زبانها در حال حاضر بتوان در مناطق (خور و بیابانک ، فرخی، بیاضه ، عروسان کوره گز، گرمه ، مصر و چوپانان ) از توابع شهرستان نائین دید که دارای سه گویش خوری (Xhuri  ) ، فارویجی (Farvigi) و گرگو (gargu)است . این گویش که از خالص ترین گویشهای زبان پارسیک (4)یا پهلوی دری است در مناطق خور و بیابانک از روزگاران دور بر کرانه جنوبی کویر نمک بر جای مانده و به سبب دوری از جابجا شدن زبان وران، کمتر با گویشهای دیگر به هم آمیخته و دستخوش دگرگونی شده است.

گویشهای خوری ، فرویکی و مهر گونی با گویشهای بلوچی ، زازی (zazi) ، مازنی (mazani ) ، گیلکی ، سیوندی(sivandi ) ، کردی و بندری و میمه ای خویشاوندی نزدیکی دارد . (به همین علت اکثر واژه ها و اصطلاحات این زبانها در نیم زبان میمه ای دیده می شود.)

تا نیمه سده پیش ، نیم زبان میمه ای گفتار اکثریت مردم روستاهای منطقه بود و بر فارسی رایج برتری داشت ، به نحوی که بسیاری از مردم غیر گویشور در گفت و گو با گویشوران محلی به ناچار بایستی زبان میمه را می آموختند و با آن سخن می گفتند . متاسفانه بی کاری ، فقر حاکم بر منطقه و خشکسالی های پی در پی بعضی از اهالی را وا داشت با گذشتن از سنگلاخ و ریگزارها برای کسب درآمد بدنبال لقمه ای نان به شهرهای همجوار به ویژه اصفهان و تهران بروند و به ناچار زبان فارسی را فرا بگیرند . البته به مرور دانش اندوزی و گذراندن پایه های تحصیلی و کسب مدارج دانشی و اشتغال در ارگانها و دوایر دولتی از انگیزه های نیرومند تر در روانه شدن مردم به شهرهای اصفهان، تهران و در سالهای اخیر شاهین شهر گشته و صحبت کردن این مهاجرین با زبان فارس باعث رویگردانی ، از زبان مادری و از میان رفتن آئین ها ، رسم ها و سنتهای اجدادیشان شده است. و واژه ها و عبارات میمه ای دیگر کاربرد خود را برای این افراد از دست داده و در حال فراموشی است . در حال حاضر یک جوان زیر بیست سال، در میمه به سختی با گویش میمه ای سخن می گوید . اکثر اصطلاحات و واژگان این زبان تغییر کرده یا در حال تغییر است و روز به روز جای خود را به اصطلاحات و واژگان فارسی رایج کشور و واژگان فرنگیمي دهند.

متاسفانه دیر زمانی است که (مودبق) جای خود را به آشپزخانه open، (دالوج) جای خود را به هال ، (قالفگا) جای خود را به باغچه ، (ترهّ) جای خود را به قرنیز، ( لپه) جای خود را به طاقچه،(کلون ) جای خود را به قفل، (خورشیدی ) جای خود را به پنجره ، (سفت ) جای خود را به لولا، (کلک ) جای خود را به اجاق گاز ، (دزندون ) جای خود را به ماکروفر ، (کر) جای خود را به تنور، (قزقون) جای خود را به دیگ ، (تنجه ) جای خود را به ماهیتابه، (کمشدون ) جای خود را به پلوپز، (دزه ) جای خود را به آرام پز، (دزوله ) جای خود را به زودپز ، (گرتی ) جای خود را به روسری ، (شاخشور) جای خود را به مانتو ، (جلیت ) جای خود را به ژیله و جلیقه ، (قر) جای خود را به دامن ، (تنبون ) جای خود را به شلوار ، (شلیته ) جای خود را به کت ، (نیم دره ) جای خود را به مایو، (گولوه ) جای خود را به جوراب ، (دم ) جای خود را به کمربند، (کیسه) جای خود را به جیب ، (بالاپوش ) جای خود را به پالتو،

(چرت ) جای خود را به زلف ، (سو) جای خود را به فلاکس و..... داده است .

متاسفانه در حال حاضر مدافع و حافظ زبان شیرین میمه ای تعدادی سالخورده هستند که از دست آنها کاری بر نمی آید ، پیری و مرگ نیز شمار گویشوران سالخورده را کاهش داده و در حال حاضر با شمار اندکی از گویشوران سالمند روبرو هستیم که امانت دار این زبان اند و با فوت آنها کم کم این زبان نیز خواهد مرد.

_____________________________________________________________________

1 – زبانهاي مادي اوستائي ، پهلوي دري و سانسكريت هر سه زبان مشترك آريائيها بوده است

2– زبان اوستائي يعني زباني كه خود زردشت با آن صحبت مي كرده و زبان فارسي باستان بوده كه در دوره هخامنشيان رواج داشته و به علت قدمت بعضي از موارد كه در تاريخچه منطقه ميمه ذكر شده ارتباط زبان با دوره هخامنشيان مشخص و معين مي گردد همانطور كه گفته شد مذهب رسمي افراد اين محل قبلاً زردشتي بوده و هنوز هم عقايد و آداب و سنن چندي در فرهنگ اين ناحيه رايج است كه تداوم همان رسومات را مي رساند و اين اثبات كننده اين موضوع است  كه زبان مردم این منطقه ريشه در زبان اوستائي و فارسي باستان دارد .

زبانهاي اوستائي و فارسي باستان از شاخه هاي زبان هاي هند و ايراني هستند كه خود شاخه اي از زبان آريائي يا هندي و اروپائي است . تا حال حاضر بالغ بر 18 زبان كه يا زماني زبان رسمي و ملي بوده اند يا امروزه هستند يافت شده كه به شاخه هندي و اروپائي ( آريائي ) مربوط است و طبق نظر دانشمندان همه از يك ريشه بر آمده اند .

3- زبان پهلوی منسوب است به پهله نام پنج شهر اصفهان ، ری ، همدان ، نهاوند و آذربایجان شرقی.

4- زبان پارسی به سه بخش تقسيم می شود:

الف- پارسی باستان که در زمان هخامنشی رواج داشته .

ب- پارسی ميانه (پهلوی) که به دوشاخه پهلوانيک (پارتی) و پارسی ميانه تقسيم می شود.

ج- پارسی نوين که از دو زبان پارسی ميانه و پهلوانيک مايه گرفته و پس از اسلام با زبان عربی درهم آميخته و تشکيل خط و زبانی به نام پارسی دری را داده است «واژه دری به معنی درباری است و آن زبان دولتی و دستگاه ساسانی است اين زبان دنباله زبان پهلوی ساسانی است که در آن نشانه هايی از زبانهای پهلوی اشکانی و سغدی نيز ديده می شود.»

 معرفی گویش راجی(میمه ای)، از زبان تعدادی از زبان شناسان بزرگ جهان

 آقای پروفسور ایوانوف روسی در مورد این گویشی نوشته است .

((گویش راجی زبانی است که بقایای آن در منطقه تیمره از مناطق مرکزی ایران و در شهرهای دلیجان ، نیمه ور ، نراق ، جوشقان قالی، قهرود و ..... صحبت می شود. ریشه واژه های این زبان از زبان (مادی ) است .))

 پروفسور ژرژدار (Gerge Radar) سویسی در مورد پیشینه گویش راجی می گوید ((این گویش از گویشهای مرکزی ایران از دسته شمال غربی است و در حال حاضر تعداد زیادی از ساکنین شهر دلیجان و روستاهای مجاور آن بدان سخن می گویند. واژه های زبان راجی در میان زبان های ایرانی با گویش های زبان فارسی خویشاوندی آشکار دارند . زبانهای بلوچی ، گیلکی ، نیشابوری و سمنانی از نزدیک ترین زبان ها به گویش راجی هستند))

آقای دکتر ریچارد فرای (Richard frai ) آمریکایی در مورد گویش راجی نوشته است ((به ادعای برخی، گویش راجی همان گویش رازی است که در مناطق همچون ری و همدان رواج داشته ، گویش مردم همدان و زبان کلیمیای همدان زبان (فهلوی) بوده که کلیمیان به این گویش ، زبان راجی می گویند))

دکتر ویلهم آیرس (Wilhelm Eilerse ) آلمانی در مورد زبان راجی عقیده دارد. ((گویش دلیجانی (راجی یا رایجی ) بازمانده زبان پهلوی ساسانی است . راجی ، منسوب و معرب به ری است که به عبارتی به ری نسبت داده شده است ، این واژه از دو جزء (راج ) و (ی ) شگل گرفته و در کتب تاریخی گاه به صورت گویشی (رازی ) از آن نامبرده شده است. راج، معر  (راگ ) است که در زبان پهلوی نام شهر ری بوده است))

رابطه زبان میمه با زبانهای ایرانی نو

 ویلهلم آیلرس (Wilhem Eilerse ) آلمانی زبان شناس معروف آلمانی در مورد زبان ایرانی نو عقیده دارد زبانهای ایرانی نو زبانهایی هستند که پس از فتح ایران به دست مسلمانان به تدریج در مناطق مختلف پدیدار شدند و با آنکه برخی از آنها همزمان با برخی از زبانهای ایرانی میانه رایج بودند ، از لحاظ ساختاری تحول هایی در آنها مشاهده می شود که آنها را از زبانهای ایرانی میانه متمایز می سازد . مورخان و جغرافیانویسان دوره اسلامی، همچون اصطخری در المسالک و الممالک ، مقدسی در احسن التقاسیم و حمدالله مستوفی در نزهه القلـوب ، نـام و گاه نمونه هایی از واژه ها یا جمله های برخی از زبـانها و گویش های ایرانی نو را که پیش از سده (10ق/16 م) در مناطق مختلف ایرانی رواج داشته است آورده اند .

اکنون مرکز زبانهای ایرانی نو، ( ایران ، افغانستان و تاجیکستان ) است، اما برخی از آنها در جمهوری های آسیای مرکزی، ترکستان، چین، ترکیه، کشورهای حاشیه خلیج فارس، سوریه، شبه قاره هند، عراق، فلات پامیر و قفقاز نیز رواج دارد. از میان زبانهای ایرانی نو فقط زبان فارسی با 3 گونه اصلی،( ایرانی ، افغانی و تاجیکی ) و یغنابی به ترتیب بازمانده های مستقیم فارسی میانه و سغدی هستند ، اصل و نسب دیگر زبانهای ایرانی نو به درستی دانسته نیست .

مهم ترین و متداولترین زبان ایرانی نو زبان فارسی دری است. دیگر زبانها و گویش های ایرانی نو را که شمارشان به صدها می رسد بر پایه قرابت های ساختاری و جغرافیایی به دو گروه غربی و شرقی تقسیم کرده اند:

1- زبانهای غربی

زبانها و گویش های ایرانی نو غربی عبارتنداز :

الف ) گویش های مرکزی ایران : با (ریشه مادی) ادغام شده با زبان پهلوی ساسانی این گویش ها، که در منطقه میان اصفهان ، تهران ، همدان و یزد رواج دارد به 6 گروه تقسیم می شوند که تماماً ریشه مشترک دارند و در طی گذشت زمان گویش آنها تغییراتی یافته و باعث لهجه و گویشهای گوناگونی گردیده اما اکثر ، کلمات و اصطلاحات آنها دست نخورده باقی مانده و به صورت مشترک در 6 گروه هنوز کاربرد دارد.

1- گروه شمال غربی (در غرب جاده قم –اصفهان) زبانهای خوانساری، محلاتی، گلپایگانی و انشانی ...

2-     گروه شمال شرقی (درشرق جاده قم –اصفهان ) در منطقه کاشان و نطنز، زبانهای آرانی ، ابوزیدآبادی، ابیانه ای، بادرودی، طاری، جوشقانی، سویی، فریزهندی، قهرودی ، کشه ای، میمه ای ، نطنزی، هرندی و گویش یهودیان کاشان

3-گروه جنوب غربی ( در غرب جاده قم –اصفهان ) در اصفهان و جنوب غـربی اصفهان شامل زبانهای سده ای، کفرانی، گزی، ورزنه ای، گویش یهودیان اصفهان

4- گروه جنوب شرقی (در شرق جاده قم –اصفهان ) شامل اردستانی، انارکی، زفره ای ، نائینی، گویش زردشتیان کرمان و یزد (معروف به بهدینی ) و گویش یهودیان کرمان و یزد

5- گویش های منطقه تفرش : زبانهای آشتیانی ، آمره ای ، الویری ، کهکی ، وفسی ، ویدری و ....

6- گویش های دشت کویر: شامل زبانهای خوری ، فروی، مهرجانی و..

ب ) گویش های حاشیه دریای خزر: شامل زبانهای گیلکی، مازندرانی و سمنانی

ج ) گویش های شمال غربی : شامل زبانهای تاتی شمالی، تاتی جنوبی، تالشی ، آذری رودباری ، خوئنی، الموتی و اشتهاردی

د‌)  گویش های جنوب غربی : شامل زبانهای سیوندی، گویشهای منطقه فارس و گویشهای لری و بختیاری

هـ ) گویشهای جنوب شرقی: شامل گویشهای لارستانی ، بشاگردی و کمزاری

و) گویشهای کردی : شامل گویش کردی شمال غربی (کرمانجی ) ، گویش کردی شمال شرقی (بادینانی ) ، گویش کردی مرکزی (سورانی و سنندجی ) و گویش کردی جنوبی (سنجابی و کلهری)

ز) گویشهای زازا و گورانی : شامل گویشهای زازا یا دیلمی و اورمانی

ح) گویشهای بلوچی : شامل گویشهای رخشانی ، سراوانی ، کچی ، لاشاری، بلوچی شرقی و کرشی

 2- زبانهای شرقی

زبانها و گویشهای ایرانی نو شرقی عبارتند از :

الف ) کردی مرکزی : سورانی ( در اربیل ، خانقین ، سلیمانیه و کرکوک، ( سنه ای ( سنندجی ) و مکری ( در جنوب آذربایجان غربی و کردستان)

ب ) کردی جنوبی : سنجابی ، کرمانشاهی ، کلهری ، لری پشت کوه . لکی .

ج) گویش های زازا (1)و گورانی يا (اورماني) (2)

  1- گويش زازا یا دیلمی در میان کردهای ترکیه  رواج دارد

2-  گويش اورامانی ( در غرب سنندج در پاوه ، نوسود ...) با جلانی ( در اطراف سر پل زهاب ، قصر شیرین ، خانقین ، کرکوک ، موصل ، ... ) کندوله ای ( در شمال شرقی کرمانشاه ) و گورانی ( در شمال کرمانشاه) رواج دارد

د) گویش های بلوچی شامل :

گويش رخشانی ( در میان اکثر بلوچ های ایران ، افغانستان ، پاکستان و نیز در شهر مرو در ترکمنستان  گويش سراوانی ( در بلوچستان ایران) ، گويش کچی ( در مکران پاکستان ) ، گويش لاشاری ( در جنوب ایرانشهر) ، گويش بلوچی شرقی ( در شرق و شمال شرقی کویته پاکستان )، گويش کرشی (در میان شترداران ایل قشقایی در فارس ) و گویش های ساحلی ( در ایران و پاکستان).

ریشه یابی گویش میمه ای - قسمت اول

 ریشه یابی گویش میمه ای - قسمت دوم

ریشه یابی گویش میمه ای - قسمت سوم

مقدمه:

گشتاپو سازمان امنیتی و ضد جاسوسی رایش سوم بود که در داخل مرزهای قلمرو رایش سوم فعال بود و در سال 1933 به وجود آمد و با شکست خوردن آلمان در سال 1945 این سازمان نیز از بین رفت.

عملیات شب دشنه های بلند:

شهید غلامعلی بایندر و ناو شکن بایندر، بایندر فرمانده نیروی دریایی ایران در دوران رضا شاه بود. شهید بایندر در روز سوم شهریورسال 1320 در جریان درگیری بین قوای ایران و قوای بریتانیا به شهادت رسید. وی در 23 آذر سال 1277 به دنیا آمد نام پدرش علی اکبر بایندر وی تحصیلات متوسطه خود را در مدرسه دارالفنون به پایان رسانده و سال ۱۲۹۹ از مدرسه نظام مشیرالدوله با درجه ستوان‌دومی فارغ‌التحصیل شد.

غلامعلی بایندر در مدرسهٔ نظام مشیرالدوله، در دانشکدهٔ توپخانۀ پواتیه و فوتن بلو و دانشگاه جنگ پاریس و نیروی دریایی ایتالیا تحصیلات نظامی را به پایان رساند. دریابان بایندر و نیروی دریایی تحت فرمان وی تنها نیروی بود که در جنگ جهانی دوم در زمان اشغال ایران از خود مقاومت نشان دادند.

ناگفته نماند به همراه شهید یدالله بایندر، گروهی دیگر از سربازان و جانسپاران میهن نیز از سوی جنایتکاران اروپایی به خاک و خون کشیده شدند که از میان آنان می توان به سید محمد راثی هاشمی، عبدالله شهریاری و ستوان ملك‌محمدی اشاره کرد. ایستادگی این دلاورمردان برای تازشگران روس و انگلیسی نیز بسیار شگفت آور بود تا جایی که پیکر آنان را با احترامات نظامی ویژه ای در کنار پل مرزی نخجوان به خاک سپردند.

ســـوم شـهــریور روز شهادت "دریادار بایندر"فرمانده ی نیروی دریایی ایــــــران و افسران و سربازان این آب و خاک، در مقابله با یورش ناجوانمردانه ی نیروهای انگلیسی به ایــــــران در خلیج همیشه پارس را گرامی می داریم.

نام و یادشان زنده باد
پاینده ایــــــــــــــران